Ρέζα Ασλάν: Ο επαναστάτης Ιησούς του διάσημου καθηγητή

«Τολµηρή και εξαιρετικά τεκµηριωµένη αναθεώρηση της πιο σηµαντικής ζωής που βιώθηκε ποτέ» σημείωσε ο βραβευμένος με Πούλιτζερ Λόρενς Ράιτ (Laurence Wright). Το βιβλίο που έγραψε ο Ρέζα Ασλάν (Reza Aslan) αφορά πράγματι τη διασημότερη φιγούρα του κόσμου. Τιτλοφορείται Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ και η εποχή του (εκδόσεις Πατάκη) και παρέμεινε επί πολλές εβδομάδες στην κορυφή της λίστας των New York Times.

Έχει μεταφραστεί σε τριάντα πέντε γλώσσες, ενώ μόλις κυκλοφόρησε η δεύτερη έκδοσή του και στην ελληνική γλώσσα από την έγκριτη μεταφράστρια Άννα Παπασταύρου. Ο αμερικανικός εκδοτικός οίκος Blackwell Publishers το συμπεριέλαβε ανάμεσα στα εκατό πιο σημαντικά βιβλία της τελευταίας δεκαετίας.

Όμως το βιβλίο του έχει προκαλέσει αντιδράσεις ανάμεσα στους χριστιανούς ακαδημαϊκούς. Επιπλέον, ο ίδιος ο συγγραφέας παρουσιάζει per se ιδιαίτερο ενδιαφέρον, και η διαδρομή του μέχρι εδώ.

Έχει κατακτήσει περίοπτη θέση στην αμερικανική κοινωνία ως καθηγητής σε γνωστό πανεπιστήμιο.

Διδάσκει Δημιουργική Γραφή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Riverside ενώ συμμετέχει σε ΔΣ σοβαρών αμερικανικών σωματείων όπως  η Ανθρωπιστική Κοινότητα του Γέιλ,η Αμερικανική Ακαδημία Θρησκειών, η Εταιρεία Βιβλικής Λογοτεχνίας ή η Διεθνής Ένωση Κορανικών Σπουδών.

Απέκτησε μεταπτυχιακό Θεολογικών Σπουδών από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και διδακτορικό στην Κοινωνιολογία των Θρησκειών από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, μεταξύ άλλων.

Εκτός από μελετητής θρησκειολογίας, ο Ρέζα Ασλάν λειτουργεί και ως τηλεοπτικός παραγωγός, με υποψηφιότητες στα Emmy. Συμμετείχε στην ομάδα παραγωγής της διάσημης σειράς του  HBO The Leftovers, 

και υπήρξε οικοδεσπότης στο CNN της εκπομπής Believer and Rough Draft. Με τον διάσημο ηθοποιό Rainn Wilson (Ράιαν Ουίλσον) παρουσίαζαν το podcast Metaphysical Milkshake (Μεταφυσικό Μιλκσέικ).

Όλα του τα βιβλία εξελίχθηκαν σε μπεστσέλερ. Ο Ρέζα Ασλάν τιμήθηκε με το σημαντικό βραβείο James Joyce (Τζέιμς Τζόις). Το πιο πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο An American Martyr in Persia: The Epic Life and Tragic Death of Howard Baskerville προτάθηκε για το σημαντικό βραβείο PEN.

Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί στους Los Angeles Times, στους “New York Times, στην Boston Globe, Washington Post, Guardian, Chicago Tribune, και αλλού.

Ο Ρέζα Ασλάν όμως γεννήθηκε στην Τεχεράνη. Με το ξέσπασμα της Ιρανικής Επανάστασης το 1979, σε ηλικία επτά ετών, ακολούθησε την οικογένειά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μεγάλωσε στο Σαν Φρανσίσκο.

Ενσωματώθηκε πλήρως στην αμερικανική κοινωνία παρότι μεγάλωνε ως γνήσιος μουσουλμάνος.

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας του όμως αλλαξοπίστησε.

«Μεγάλωσα στο Ιράν σε αρκετά εκκοσμικευμένη μουσουλμανική οικογένεια. Ήρθαμε στις Ηνωμένες Πολιτείες και για πρώτη φορά συνειδητοποίησα ότι η θρησκευτική μου πίστη αποτελούσε επίμαχο θέμα. Επρόκειτο για την εποχή των τρομερών αντιμουσουλμανικών και αντιιρανικών συναισθημάτων στις ΗΠΑ λόγω της κρίσης ομήρων στο Ιράν. Στο γυμνάσιο απομακρύνθηκα όσο μπορούσα περισσότερο την κουλτούρα και τη θρησκεία μου και ασπάστηκα τον Χριστιανισμό. Μόλις γίνεις Χριστιανός, κατέχεις το διαπιστευτήριό σου ότι “ανήκεις εδώ”», παρατήρησε ο ίδιος.

Ύστερα όμως, στην ενηλικίωσή του, ο Ρέζα Ασλάν πραγματοποίησε και άλλη πνευματική μεταστροφή. Επέστρεψε στο Ισλάμ. Πάντα όμως φοβόταν να αποκαλύψει την καταγωγή του και έτσι υποκρινόταν ότι καταγόταν από το Μεξικό.

«Αυτό μαρτυρά πόσο λίγο γνώριζα την Αμερική», επισήμανε παιγνιωδώς ο Ρέζα Άσλαν. «Δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι δεν σας αρέσουν ούτε οι Μεξικάνοι».

Άρχισε να μελετά Θεολογία και γρήγορα ανακάλυψε κάτι πολύ σύνηθες: Ότι κάτω από το κέλυφος των διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων, τα ποικίλα δόγματα δεν διαφέρουν ιδιαίτερα. «Οι κύριοι συμβολισμοί του Χριστιανισμού δεν λειτουργούσαν πλέον για εμένα και καθώς μεγάλωνα, άρχισα να αναζητώ νέες μεταφορές. Επέστρεψα και σπούδασα εκ νέου το Ισλάμ και ανακάλυψα τη γλώσσα που έψαχνα».

Το βιβλίο του Ρέζα Ασλάν όμως ξεσήκωσε πνευματικό πόλεμο ανάμεσα στους ακαδημαϊκούς. Πολλοί διατύπωσαν έντονες αντιδράσεις. Πράγμα που αποδεικνύει ότι παρότι πράγματι το αφήγημα δεν διαφέρει τόσο, το περιτύλιγμα τελικά μετράει συνταρακτικά.

Λογικό, ειδικά αφού το Ιησούς από τη Ναζαρέτ υπογράφει έναν ιδιαιτέρως έγκριτο και προβεβλημένο ακαδημαϊκό κεντρικού αμερικανικού πανεπιστημίου.

Μερικοί συντηρητικοί προσβλήθηκαν από την υποτιθέμενη προπέτεια του μουσουλμάνου λόγιου που τολμά να γράψει την ιστορία του Ιησού. Και όμως αυτό γιατί να μοιάζει πιο αμφιλεγόμενο από την απόπειρα ενός χριστιανού που γράφει για τον Μωάμεθ; Συμβαίνει συνεχώς εδώ και χρόνια.

Για τους επικριτές του, ο Ρέζα Ασλάν σκιαγραφεί έναν Ιησού επαναστάτη. Συγκροτεί στρατό μαθητών για να ιδρύσει το φυσικό βασίλειο του Θεού στη γη. Ο συγγραφέας αποκλείει οποιαδήποτε ενδεχόμενο ύπαρξης ενός ειρηνικού Μεσσία που αγαπά τους εχθρούς του ή γυρίζει το άλλο μάγουλο. Αυτή η θεωρία αποτελεί κατασκεύασμα των πιστών που απομακρύνθηκαν από τον «επαναστατικό ιδεαλισμό». Σύμφωνα πάντα με τους επικριτές του, ο Ρέζα Ασλάν περιγράφει έναν Μεσσία με στρατηγική, που θεωρεί ότι η «κυριαρχία του Θεού» μπορεί να εδραιωθεί μόνο με τη βία. Όπως οι Μακκαβαίοι που προσπάθησαν να απορρίψουν τον ζυγό των Σελευκιδών το 164 π.Χ., κύρια επιδίωξη του Ιησού παρέμεινε η απελευθέρωση του Ισραήλ από την κυριαρχία της Ρώμης.

Άλλοι κατηγόρησαν τον Ρέζα Ασλάν για προκατάληψη, ότι φαντάζεται την κοινωνία του Ιησού πλήρως αναλφάβητη, συμπεριλαμβάνοντας και τον ίδιο τον Ιησού. Προσδίδει επιπλέον στον Ιησού χαρακτηριστικά μάγου, εξορκιστή και θεραπευτή.

Στην πραγματικότητα, στην Ιστορία της Θεολογίας, επί τουλάχιστον δύο αιώνες, μελετητές και συγγραφείς έχουν προσπαθήσει να σκιαγραφήσουν το απόλυτο πορτρέτο του Χριστού χρησιμοποιώντας σύγχρονες ιστορικές μεθόδους. Δηλαδή, να καταγράψουν τον ιστορικό Ιησού σε αντίθεση με τον Ιησού της πίστης. Ο Ρέζα Ασλάν συνεχίζει την ίδια προσπάθεια. Και καλώς ή κακώς όμως ακολουθεί τη  θεωρητική γραμμή που επικρατεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια, ότι ο Ιησούς υπήρξε Εβραίος Ζηλωτής, επαναστάτης εναντίον της Ρώμης και των Ρωμαίων.

Ο Ρέζα Ασλάν πάντως παραμένει ειρηνιστής και ουμανιστής.

Ζει στο Λος Άντζελες με την Αμερικανίδα σύζυγό του και τους τρεις γιους του.

Τα παιδιά τους μεγαλώνουν με δύο γονείς που πιστεύουν σε διαφορετικά δόγματα. Πώς το αντιμετωπίζουν; Ο Ρέζα Ασλάν έχει παραδεχτεί ότι ακολουθεί το δίδαγμα του Βούδα. Όταν κανείς θέλει να φτάσει στo νερό δεν σκάβει έξι πηγές ενός μέτρου. Σκάβει μία πηγή του ενός μέτρου.

«Με άλλα λόγια, θέλουμε να δώσουμε στους γιους μας βάθος. Θέλουμε να τους εφοδιάσουμε με τα εργαλεία που χρειάζεται οποιοσδήποτε πιστός και έτσι τραγουδάμε και προσευχόμαστε μαζί, κάνουμε διαλογισμό και διαβάζουμε, σκεφτόμαστε γύρω από τα ιερά βιβλία.

Έτσι ενεργούμε στο σπίτι μας και στις εκκλησίες και σε κάθε ναό, κοντά ή μακριά μας. Αλλά δεν φιλοδοξούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας μόνο εμβάθυνση αλλά και προοπτική. Θέλουμε να τα ωθήσουμε να εξελιχθούν σε πολίτες θρησκευτικά ενήμερους και μορφωμένους και έτσι τους προσφέρουμε εύρος γνώσεων».

Ποιος θεωρεί τους Μουσουλμάνους οπισθοδρομικούς και επιθετικούς; Ιδού το ειρηνικό, αναγεννησιακό τους πρότυπο.