Ο Φίνος τώρα δικαιώνεται
Υπήρχε μια εποχή που η Φίνος Φιλμ και ο λεγόμενος εμπορικός κινηματογράφος είχε μπει στο στόχαστρο «των ποιοτικών» και της Αριστεράς της εποχής. Υποτίθεται ότι το στούντιο του Φίνου, και μαζί οι διάφορες ανταγωνιστικές μικρές και μεγάλες εταιρείες παραγωγής, που άρχισαν να δημιουργούνται μετά τον πόλεμο και κυριάρχησαν στην ελληνική κινηματογραφική αγορά μέχρι την επιβολή της τηλεόρασης τη δεκαετία του 1970, τροφοδοτούσαν ένα σινεμά των κλισέ, συντηρητικό και μονότονο, ένα λαϊκό προϊόν προς κατανάλωση. Πιστεύτηκε
Το 1974 είχε έλθει η εποχή οι σκηνοθέτες να πάρουν εκδίκηση από τους παραγωγούς, οι εργαζόμενοι από τους εργοδότες. Τέρμα, είπαν, οι κανόνες, θα σκηνοθετούμε ό,τι θέλουμε, θα ανθίσει η δημιουργικότητα και τα χυδαία έργα μιας τυποποιημένης λαϊκής διασκέδασης θα αντικατασταθούν από δημιουργίες του υψηλού. Ποιος εγγυήθηκε αυτό το ύψος; Η ιδεολογία, ιδίως η αριστερή ιδεολογία. Οι νέες ταινίες, στην πλειονότητά τους, προσπαθούσαν να κινηματογραφήσουν τα κλισέ της ιδεολογίας των σκηνοθετών τους. Αναδύθηκαν οι ταξικές σχέσεις και το προλεταριάτο, ο εμφύλιος ξαναειδώθηκε από τη σκοπιά του αριστερού αφηγήματος, η επανάσταση, αισθητική ή πολιτική, κινούσε τη νέα μυθοπλασία.
Του Κώστα Σκλαβενίτη
Ποιος πλήρωνε για όλα αυτά; Ο λαός! Το κράτος, δηλαδή, μέσω του κρατικού φορέα παραγωγής που ίδρυσε (του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου), το οποίο για περισσότερα από είκοσι χρόνια ήταν ο μοναδικός κινηματογραφικός παραγωγός, χωρίς όμως το δικαίωμα του παραγωγού να επιβάλει την αισθητική και τις ιστορίες που πίστευε ότι θα κόψουν εισιτήρια. Επειδή τις ταινίες τις ενέκριναν ορισμένοι συνδικαλιστές των κινηματογραφικών σωματείων – που συχνά έπαιρναν σειρά να γυρίσουν ταινία όταν έπαυε η γνωμοδοτική θητεία τους.
Το αποτέλεσμα ήταν η απομάκρυνση του κοινού από τον κινηματογράφο και η υποκατάσταση της διασκέδασης από μια μετα-μπρεχτική αντίληψη για το έργο, που έπρεπε να προβληματίζει και να θωρακίζει ιδεολογικά. Η ευχή «καλή διασκέδαση» για κάποιον που ήθελε να πάει να δει μια ταινία αντικαταστάθηκε από την κουλτουριάρικη παραίνεση: «καλή θέαση». Η εποχή αυτή κρίθηκε οριστικά από τον Διονύση Σαββόπουλο, ο οποίος τραγούδησε συνθλιπτικά για εκείνους «που οδηγήσαν μια γενιά στα πιο βαθιά χασμουρητά».
Χθες, στον σταθμό Λαρίσης, κοντά στα στούντιο του Φίνου, με την παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και πολλών κινηματογραφιστών, αποκαλύφθηκε προτομή του Φιλοποίμενα Φίνου. Ηταν στοιχειώδης αναγνώριση ενός πρωτοπόρου από εκείνους που τον αμφισβήτησαν: από το κράτος και τους κινηματογραφιστές του προοδευτισμού.
Ενα μέρος της αναγνώρισης αυτής οφείλεται στις ίδιες τις ταινίες, που ακόμα προβάλλονται στην τηλεόραση και ακόμα αγαπιούνται – επειδή φωτογραφίζουν την ελληνική δημιουργικότητα, τις μυθολογίες μιας εποχής που το θέαμα δεν το καθόριζαν ιδεολογικά δόγματα, όψεις της λαϊκότητας χαραγμένες στο δράμα ή, περισσότερο, στην κωμωδία, πολλές προσπάθειες συγκερασμού τέχνης και θεάματος, αλλά και το σταρ σύστεμ μιας εποχής που οι σταρ είχαν διάρκεια και κύρος.
Σε μια εποχή που έχουν καταρρεύσει οι διακρίσεις, που το προϊόν του οπτικοακουστικού κρίνεται αυτόνομα, όποιο σύστημα κι αν το παρήγαγε, ο Φίνος είναι ένα φωτεινό πρόσωπο: πρωτοπόρος επιχειρηματίας, ανοιχτός στα ρεύματα, μοντέρνος, ονειροπόλος, σταθερός και κάποιες φορές τολμηρός. Ενα πρότυπο και για την εποχή μας.
Τασούλας, Βολανάκης, ΚαρυωτάκηςΕπειτα από την κλοτσοπατινάδα των ακροδεξιών του Κοινοβουλίου και τη σύλληψη και απαγγελία κατηγορίας κατά του βουλευτή, πρώην των «Σπαρτιατών», Φλώρου, στην οποία συνέβαλε χάρη στις νομικές του γνώσεις, ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας, δεν πήγε να ξεκουραστεί. Αντίθετα, επισκέφτηκε το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας στον Πειραιά, όπου εγκαινίασε έκθεση αφιερωμένη στον «ζωγράφο της θάλασσας» Κωνσταντίνο Βολανάκη (1837-1907).
Ο πρόεδρος αναφέρθηκε στην πρωτοποριακή στάση του ζωγράφου, μια εποχή που «η τέχνη και οι θεσμοί στην Ελλάδα προηγήθηκαν της κοινωνίας», ορίζοντας τον προσανατολισμό της χώρας, «που είναι κατά βάσιν ευρωπαϊκός – επειδή το ευρωπαϊκό δεν είναι ξένο, έχει τις ρίζες του στην Ελλάδα, στη Ρώμη και στον χριστιανισμό». Τόνισε, όμως, και «τα βαθύτερα αισθήματα του καλλιτέχνη, πολύ προσωπικά, δυσεξιχνίαστα, ανεξιχνίαστα», όπως είπε, που επίσης καθορίζουν το έργο του.
Γι’ αυτόν τον ψυχισμό του, θεωρεί ότι ο Βολανάκης ήταν κάτι σαν ο Κώστας Καρυωτάκης της ζωγραφικής. Γι’ αυτό έκλεισε την ομιλία του με ένα καρυωτακικό αυτή τη φορά (και όχι καβαφικό) ποίημα, το «Τελευταίο ταξίδι»: «Καλό ταξίδι, αλαργινό καράβι μου, στου απείρου / και στης νυχτός την αγκαλιά, με τα χρυσά σου φώτα! […] να μου λικνίζεις την αιώνια θλίψη μου, καράβι, / δίχως να ξέρω πού με πας και δίχως να γυρίσω».
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- «Πήρε τα χρήματα για να καλυτερεύσει τη ζωή του άντρα μου και τον πέθανε» – Συγκλονίζει η μητέρα του Γιάννη Καλλιάνου
- Ανήσυχοι οι μετεωρολόγοι: «Η θερμοκρασία στην Ευρώπη ανεβαίνει τόσο πολύ που το ανθρώπινο σώμα δεν θα μπορεί να ανταπεξέλθει»
- Άγγελος Λάτσιος: Ξεκίνησε τα μπάνια του στη θάλασσα – Δείτε τις φωτογραφίες που ανέβασε
- Κέρκυρα: Ρήμαζαν σπίτια και συνελήφθησαν την ώρα που επιχειρούσαν να φύγουν από το νησί
- Τα πασχαλινά κουλουράκια της τεμπέλας: Χωρίς ζύμωμα, με μόνο 3 υλικά και έτοιμα σε 20 λεπτάκια
- Θεσσαλονίκη: Καταδικάστηκαν 50 άτομα για διακίνηση ναρκωτικών μέσα στο ΑΠΘ – Επιβλήθηκαν πρόσκαιρες ποινές κάθειρξης έως 15,5 έτη και χρηματικές ποινές μέχρι 100.000 ευρώ
- Ανάκληση φρέσκων ζυμαρικών από τον ΕΦΕΤ
- Politico: Ελλάδα και Ισπανία δεν δίνουν S-300 στην Ουκρανία και ο Γερμανός υπουργός Άμυνας απορεί
- Mια «βόμβα» από τον Βόλο!
- Αναστάτωση στην Κρήτη: Γυναίκα μαχαίρωσε δύο άτομα σε πάρκο του Ηρακλείου
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Τα Νεα
- Mια «βόμβα» από τον Βόλο!
- Το μυστικό που κάνει τους Δανούς τον πιο ευτυχισμένο λαό
- Τεράστια επιτυχία για τον Ολυμπιακό: Ξανά πρωταθλητές ΕΣΚΑΝΑ οι Εφηβοι!
- Η ανάγκη εξισορρόπησης της Κίνας
- Καλύτερα να κλείσουμε παρά να πουλήσουμε, λέει το TikTok στις ΗΠΑ
- ΥΠΕΣ: Στις Αρχές το πόρισμα για το email gate
- Ο Φίνος τώρα δικαιώνεται
- ΠΑΣΟΚ: Εως και 10% ακριβότερο το πασχαλινό τραπέζι λέει το ΙΝΚΑ – Στο «κενό» οι υποσχέσεις Μητσοτάκη
- Η Γη της Ελιάς: Το κλίμα είναι τεταμένο στη Μάνη και οι ήρωες σε εγρήγορση
- Ανταρκτική: Διπλό πλήγμα για τον αυτοκρατορικό πιγκουίνο από το λιώσιμο των πάγων και τη γρίπη
- Τελευταία Νέα Τα Νεα
- Ο Φίνος τώρα δικαιώνεται
- Mια «βόμβα» από τον Βόλο!
- Η ανάγκη εξισορρόπησης της Κίνας
- Ανταρκτική: Διπλό πλήγμα για τον αυτοκρατορικό πιγκουίνο από το λιώσιμο των πάγων και τη γρίπη
- Τεράστια επιτυχία για τον Ολυμπιακό: Ξανά πρωταθλητές ΕΣΚΑΝΑ οι Εφηβοι!
- ΠΑΣΟΚ: Εως και 10% ακριβότερο το πασχαλινό τραπέζι λέει το ΙΝΚΑ – Στο «κενό» οι υποσχέσεις Μητσοτάκη
- Το μυστικό που κάνει τους Δανούς τον πιο ευτυχισμένο λαό
- ΥΠΕΣ: Στις Αρχές το πόρισμα για το email gate
- Καλύτερα να κλείσουμε παρά να πουλήσουμε, λέει το TikTok στις ΗΠΑ
- Η Γη της Ελιάς: Το κλίμα είναι τεταμένο στη Μάνη και οι ήρωες σε εγρήγορση
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Χανιά: Στην «καρδιά» της ΔΕΔΙΣΑ – Μέσα στο εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης (φωτό)
- Ελένη Μενεγάκη: Πόζαρε μέσα σε φαρμακείο – «Έτσι και πετύχω…»
- Το κρεσέντο λαϊκισμού Ανδρουλάκη επιβεβαιώνει τον πρωθυπουργό πως είναι «εκτός τόπου και χρόνου»
- Beyond 2024 – Τι συζήτησε η Σοφία το Ρομπότ με Τζιτζικώστα και Μπλέτσα
- Δημοσκόπηση: Πώς νιώθουν οι Έλληνες για την επταετία της χούντας – Ποιοι τη θεωρούν «λαμπρή περίοδο» της ιστορίας
- Ολυμπιακός: Ο Αλέξης Κούγιας τιμωρήθηκε με ποινή απαγόρευσης δύο αγωνιστικών
- Έναν «κοσμικό αλτήρα» φωτογράφισε το Hubble για να γιορτάσει την επέτειο των 34 χρόνων
- Τροχαίο με εγκατάλειψη στο κέντρο της Θεσσαλονίκης – Τραυματίστηκε μια γυναίκα
- Γεραπετρίτης: Η Ελλάδα θα απέχει στην ψηφοφορία για το Κόσοβο