Μπορεί η πολιτική της Αυστραλίας για τους μετανάστες να μεταφερθεί στη Μεσόγειο;

Όπως ισχυρίζεται ο Τόνι Άμποτ, η Ευρώπη πρέπει να αντιγράψει την αμφιλεγόμενη πολιτική του «γυρίστε πίσω τις βάρκες». Μπορεί όμως να λειτουργήσει στην Ευρώπη;

Η άποψη του Άμποτ έχει δεχθεί δριμεία κριτική. Οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι οι αμφιλεγόμενες μέθοδοι της Αυστραλίας – που περιλαμβάνουν την ανάπτυξη δυνάμεων του ναυτικού για να γυρίζουν πίσω τις βάρκες, τη δημιουργία απομακρυσμένων νησιωτικών κέντρων κράτησης ή ακόμα και την παροχή καινούριων σωσιβίων λέμβων για να επιστρέφουν σε ξένα ύδατα - είναι απάνθρωπες, παράνομες και δεν θα έχουν αποτέλεσμα

στην Ευρώπη. Αλλά ποια είναι ακριβώς η προσέγγιση της Αυστραλίας και πως θα μπορούσε πραγματικά να αναπαραχθεί εδώ;

Η «προσέγγιση της Αυστραλίας»

Από τότε που ήρθε στην εξουσία το Σεπτέμβριο του 2013, ο Άμποτ έδωσε ένα τέλος στην άφιξη των αιτούντων άσυλο, αφού περισσότεροι από 20.000 έφτασαν το 2013. Η πολιτική του περιλάμβανε την απέλαση όλων των αφιχθέντων στα κέντρα κράτησης σε απομακρυσμένα νησιά του Ειρηνικού και τον αποκλεισμό του ενδεχόμενου να επιστρέψουν στην Αυστραλία.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μερικοί άνθρωποι να έχουν ξεμείνει στα κέντρα εδώ και χρόνια, ενώ εκείνοι που αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες μπορεί να βρεθούν σε χώρες όπως η Παπούα-Νέα Γουινέα, μια πάμπτωχη χώρα με υψηλά ποσοστά βίας και ασθενειών, και το Ναούρου, ένα μικρό, απομονωμένο και χρεοκοπημένο νησί. Παρά το ότι οι επικριτές υποστηρίζουν πως τα μέτρα παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο, ο Άμποτ επιμένει ότι είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να σταματήσει η ροή των αφίξεων σκαφών και των σωματεμπόρων. Όπως και η Ευρώπη, η Αυστραλία έχει γνωρίσει πολλές τραγωδίες από σαπιοκάραβα που βυθίστηκαν, αφήνοντας εκατοντάδες μετανάστες νεκρούς.

Αλλαγή πολιτικής

Η σκληρή απάντηση της Αυστραλίας σηματοδοτεί μια μεγάλη στροφή από τη δεκαετία του 1970, όταν η Καμπέρα άνοιξε τις πόρτες σε χιλιάδες ανθρώπους που εγκατέλειπαν τον πόλεμο του Βιετνάμ και τα επακόλουθά του. Ο Μάλκολμ Φρέιζερ ένας πρώην συντηρητικός πρωθυπουργός, επέτρεψε σε 2.059 Ινδο-Κινέζους που κατέφθασαν με βάρκα να εγκατασταθούν στην χώρα, μαζί με περισσότερους από 200.000 πρόσφυγες οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στη Μαλαισία, το Χονγκ Κονγκ και την Ταϊλάνδη από το 1976 ως το 1982.

Ο Φρέιζερ, ο οποίος πέθανε τον περασμένο μήνα, δήλωσε ότι η πολιτική της κυβέρνησης Άμποτ ήταν σκληρή και τυραννική και είχε «καταστρέψει το κράτος δικαίου, όπως το ξέρουμε». Οι περισσότεροι από τους αιτούντες άσυλο τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει μέσω της Ινδονησίας από το Ιράν, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Σρι Λάνκα.

Διεθνής κριτική

Οι επικριτές λένε ότι οι συνθήκες στα υπεράκτια στρατόπεδα κράτησης είναι απάνθρωπες και ότι η προσέγγιση της Αυστραλίας είναι ασύμβατη με το διεθνές δίκαιο και τις υποχρεώσεις της χώρας η οποία έχει υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1951. Μια έκθεση του ΟΗΕ τον περασμένο μήνα διαπίστωσε ότι η κράτηση παιδιών και η επ 'αόριστον εκμετάλλευση των αιτούντων άσυλο σε σκληρές συνθήκες στο νησί Μανούς στην Παπούα Νέα Γουινέα αποτελεί παραβίαση της Διεθνούς Σύμβασης κατά των βασανιστηρίων.

Ο Άλεξ Ράιλι, εμπειρογνώμονας για το δίκαιο των προσφύγων στο Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας, δήλωσε ότι η προσέγγιση της Αυστραλίας παραβιάζει τους διεθνείς νόμους και πιθανώς παραβιάζει τις υποχρεώσεις της Αυστραλίας στο πλαίσιο της Σύμβασης του 1951, διότι ενθαρρύνει τους κρατούμενους να επιστρέψουν στις πατρίδες τους και να υποστούν διώξεις. «Η νομιμότητα της προσέγγισης της Αυστραλίας δεν είναι καθόλου βέβαιη και σαφώς παραβιάζει δικαιώματα που απορρέουν από το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα. Μερικοί αιτούντες άσυλο έχουν επιστρέψει εθελοντικά, αλλά αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή οι συνθήκες στα υπεράκτια στρατόπεδα κράτησης είναι τόσο φοβερές ή ότι είναι διατεθειμένοι να επιστρέψουν και να διωχθούν» λέει ο Ράιλι

Θα μπορούσε η πολιτική να λειτουργήσει εδώ;

Απαντώντας στην ανατροπή ενός σκάφους στα ανοικτά της Λιβύης, που άφησε περίπου 800 νεκρούς, ο Άμποτ επέκτεινε την άποψη του για την Ευρώπη, λέγοντας ότι «ο μόνος τρόπος για να σταματήσουν τους θανάτους στην πραγματικότητα είναι να σταματήσουν τις βάρκες». «Πρέπει να αποφασίσουμε να σταματήσουμε αυτό το τρομερό πρόβλημα και ο μόνος τρόπος για να σταματήσουμε τους θανάτους είναι να σταματήσουμε την παράνομη διακίνηση ανθρώπων», είπε. «Γι 'αυτό και είναι τόσο σημαντικό οι χώρες της Ευρώπης να υιοθετήσουν πολύ ισχυρές πολιτικές που θα δώσουν τέλος στο εμπόριο ανθρώπων κατά μήκος της Μεσογείου».

Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές έχουν προειδοποιήσει ότι η προσέγγιση του Άμποτ δεν θα έχει αποτέλεσμα στην Ευρώπη, διότι η Αυστραλία έχει το πλεονέκτημα ότι είναι γεωγραφικά απομονωμένη, έτσι ώστε η δυναμική αποτροπή αφίξεων σκαφών τους αφήνει χωρίς εναλλακτικούς προορισμούς. «Σε ένα πρώτο επίπεδο η αυστραλιανή πολιτική έχει αποτέλεσμα: υπήρξε ένα μεγάλο αντικίνητρο για να έρθουν άνθρωποι, γιατί ξέρουν ότι δεν θα προωθηθούν στην Αυστραλία», δήλωσε ο Ράιλι. «Στη Μεσόγειο, αν οι άνθρωποι δεν μπορούν να φτάσουν στην Ιταλία, μπορεί να επιχειρήσουν ένα λιγότερο ασφαλές πέρασμα σε άλλες χώρες. Εάν οι άνθρωποι δεν μπορούν να φτάσουν στην Αυστραλία, δεν έχουν πουθενά αλλού να πάνε. Η επόμενη θέση είναι η Νέα Ζηλανδία, που είναι αδύνατον, καθώς είναι τόσο μακριά».

Η Τζέιν Μακάνταμ, εμπειρογνώμονας δικαίου για τους πρόσφυγες, δήλωσε ότι η προσέγγιση της Αυστραλίας για τους αιτούντες άσυλο ήταν απίθανο να υιοθετηθεί στην Ευρώπη, διότι δεν θα ήταν σύμφωνη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία ή τις διεθνείς υποχρεώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Οι προτάσεις τις τελευταίες ημέρες ότι η ΕΕ θα μπορούσε να ακολουθήσει την πολιτική ‘σταματήστε τις βάρκες’ της Αυστραλίας είναι απαράδεκτη νομικά», έγραψε η Μακάνταμ στη Sydney Morning Herald. «Η αυστραλιανή νομοθεσία που εξουσιοδοτεί επαρκώς τους αξιωματούχους να κάνουν ό,τι τους αρέσει όταν ασχολούνται με τους αιτούντες άσυλο στη θάλασσα, δεν θα περνούσε ποτέ στην Ευρώπη, διότι είναι εντελώς ασύμβατη με το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της ΕΕ».

Η Μακάνταμ έγραψε ότι η σκλήρυνση των συνοριακών ελέγχων δεν θα λύσει την πρόκληση της παράνομης μετανάστευσης, λέγοντας ότι τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να συνεργάζονται για τη διάσωση των ανθρώπων στα σκάφη αντί να εκτρέπουν τις ευθύνες στα παράκτια κράτη. «Τα πλοία θα συνεχίσουν να έρχονται για όσο διάστημα οι βασικές αιτίες της μετατόπισης παραμένουν άλυτες», έγραψε. «Αυτή είναι μια μακροπρόθεσμη, παγκόσμια πρόκληση που θα παραμείνει για όσο υπάρχει καταπίεση και διακρίσεις στον κόσμο».

telegraph.co.uk

Διαβάστε περισσότερα