Ακρίβεια-«φωτιά» ενόψει εκλογών- Οι «πυροσβεστικές» κυβερνητικές προσπάθειες

Με επιστολή στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για τις πρακτικές τιμολόγησης των πολυεθνικών, ο Πρωθυπουργός φέρνει σε Ευρωπαϊκό “γήπεδο” τα ζητήματα τα οποία αφορούν την ακρίβεια. Έτσι, προσπαθεί να καταδείξει αφενός τον “ένοχο” για την ακρίβεια και αφετέρου να ενισχύσει τη ρητορική για φαινόμενο που δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό.

Η κίνηση αυτή έρχεται την ώρα που οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν διογκούμενη

τη δυσαρέσκεια για χειρισμούς της κυβέρνησης στο μέτωπο της ακρίβειας αλλά και αλλού, με την αντιπολίτευση να ‘ξιφουλκεί’ για το όλο θέμα. Βέβαια, πέρα από το τι λέει το κάθε κόμμα, τα ίδια τα νοικοκυριά βιώνουν μια έντονη δυσχέρεια, παρά τις αυξήσεις σε μισθούς. Άλλωστε, οι τιμές έχουν κατοχυρώσει τέτοια επίπεδα, που ακόμη και η όποια άνοδος του διαθέσιμου εισοδήματος δεν επαρκεί για να καλύψει το κενό.

Να σημειωθεί ότι Δείκτης τιμών Τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών που τον περασμένο Δεκέμβριο είχε φτάσει στις 130,56 μονάδες, έχοντας αυξηθεί κατά 30,56% εν σχέσει με το 2020 που είχε οριστεί στο "100" ως έτος βάσης των συγκρίσεων για την προσεχή πενταετία, αν καιτον Απρίλιο του 2024 καταγράφει υποχώρηση στις 129,6 μονάδες ή 0,69% χαμηλότερα από το 2023.

Το εισόδημα

Να σημειωθεί, πάντως, ότι το μεγάλο ζήτημα είναι με τι “δυνάμεις” μπορεί το κάθε νοικοκυριό να καλύψει το “ράλι τιμών” αυτό. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με ανάλυση που περιλαμβάνει η Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού για το 2024, οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις που έχουν τεθεί σε ισχύ εκτιμάται ότι θα αυξήσουν το μέσο ετήσιο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα φέτος, κατά 1,4%, κάτι που ειδικά για τα αδύναμα στρώματα προφανώς δεν επαρκεί. Πάντως , το διαθέσιμο εισόδημα κινείται ανοδικά την τελευταία διετία σε ονομαστικούς όρους. Συγκεκριμένα, αυξήθηκε κατά 7,6% το 2022 και κατά 7,4% το πρώτο εννεάμηνο του 2023, σε ετήσια βάση, ποσοστά, βέβαια, που δεν επαρκούν για να καλύψουν τις απώλειες από τον πληθωρισμό.

“Φρένο” στην άνοδο

Παρά τις ενδείξεις αποκλιμάκωσης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή παραμένει ισχυρός ο ετήσιος ρυθμός ανόδου σε βασικά είδη. Συγκεκριμένα αμετάβλητος παρέμεινε τον Απρίλιο εφέτος ο ρυθμός ανόδου του πληθωρισμού, καθώς καταγράφηκε αύξηση 3,1%, από 3,2% τον Μάρτιο και έναντι αύξησης 3% τον Απρίλιο 2023. Ωστόσο, συνεχίζονται, έστω και μικρότερες, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα και είδη διατροφής (5,4%), λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ρύζι, κρέατα (γενικά), νωπά ψάρια, ελαιόλαδο, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενικά), ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά, λοιπά τρόφιμα, μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: ψωμί, ζυμαρικά, γαλακτοκομικά και αυγά, άλλα βρώσιμα έλαια.

Μιλώντας, πάντως, για την ακρίβεια, ο πρωθυπουργός επισήμανε πως “Ευρώπη πρέπει να σημαίνει και παρεμφερείς ή ενιαίες τιμές για τα προϊόντα που πωλούν οι πολυεθνικές μας. Η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να επιβάλει ένα κανονιστικό πλαίσιο”.

Επίσης, εξήγησε πως “η Ευρώπη έχει ρόλο να παίξει σε αυτό. Η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα κανονιστικής παρέμβασης, μια χώρα μεμονωμένα είναι δύσκολο να βάλει πλαίσιο σε πολυεθνικές. Προσθέστε την αγροτική, τη δημογραφική πολιτική και αντιλαμβάνεστε γιατί αυτές οι εκλογές έχουν ξεχωριστή σημασία και η μόνη δύναμη που μιλάει για την Ευρώπη είναι η ΝΔ.”

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διευκρίνισε πως η κυβέρνηση δεν κρύβεται από το πρόβλημα, “καθώς υπάρχει ακόμα θέμα ακρίβειας στα τρόφιμα, αλλά όχι στο ρεύμα”. Πρόσθεσε, όμως ότι έγιναν αυξήσεις στους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα, ενώ η κυβέρνηση έδωσε και αυξήσεις στους μισθούς. Τόνισε δε ότι η πρώτη κυβερνητική παρέμβαση από την στιγμή που θα υπάρξει δημοσιονομικός χώρος θα αφορά στη μείωση των εργοδοτικών εισφορών.

Ο Υπ. Ανάπτυξης

Αποκλιμάκωση του πληθωρισμού δεν σημαίνει και μείωση των τιμών, καθώς αυτές συνεχίζουν να αυξάνονται αλλά με βραδύτερο ρυθμό. Αυτό είπε ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας, ο οποίος, μιλώντας, πριν λίγες μέρες, στα Παραπολιτικά FM ανέφερε ότι ο πληθωρισμός τροφίμων αποκλιμακώθηκε κατά 40% από τον Ιανουάριο και πως η αύξηση των τιμών στα σούπερ μάρκετ τείνει προς το 0%. Υπενθύμισε, πάντως, ότι σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ, ο πληθωρισμός στα περίπου 20.000 προϊόντα των σούπερ μάρκετ τον Απρίλιο ανέρχεται σε 0,28%. "Κάποια μειώνονται, κάποια αυξάνονται, αλλά ο μέσος όρος προσεγγίζει το 0", τόνισε ο υπουργός, λέγοντας πως τα μέτρα της κυβέρνησης αποδίδουν και πως θα συνεχίσουν να αποδίδουν και το επόμενο διάστημα καθώς είναι διαρθρωτικής φύσης και προέβλεψε ότι θα αρχίσει να αποτυπώνεται και στις μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ. Ο υπουργός Ανάπτυξης υπεραμύνθηκε της κυβερνητικής πολιτικής κατά της ακρίβειας, λέγοντας πως δεν υπάρχει άλλη χώρα της ΕΕ που να επιβάλλει τέτοια πρόστιμα και να το έχει νομοθετήσει μάλιστα.

Επανέλαβε την σημασία του e-katanalotis καθώς δίνει περισσότερες επιλογές στον καταναλωτή να ψωνίσει φθηνότερα, βοηθώντας τον να φτιάξει ένα «καλάθι αγορών» όπου από σούπερ μάρκετ σε σούπερ μάρκετ μπορεί να φτάσει να πληρώνει ακόμα και 15% πιο φθηνά.

“Καμπανάκι” για ανατιμήσεις από την αγορά

Τον κίνδυνο, πάντως, νέων ανατιμήσεων το αμέσως επόμενο διάστημα, λόγω της ανόδου των τιμών των καυσίμων, επισήμανε ο Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών κ. Γιάννης Χατζηθεοδοσίου σε συνέντευξή του στο δελτίο ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Kontra, την Κυριακή 12/05/2024.

Ο κ. Χατζηθεοδοσίου εξήγησε ότι η αύξηση του μεταφορικού κόστους επηρεάζει το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας, άρα και την τελική τιμή των προϊόντων.

Ερωτηθείς σχετικά με την καταναλωτική κίνηση της περιόδου του Πάσχα, ο Πρόεδρος του Ε.Ε.Α. σημείωσε ότι καταγράφηκε αξιόλογος τζίρος, ωστόσο αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός τότε θα γίνει σαφές ότι οι ποσότητες που πουλήθηκαν ήταν φέτος μικρότερες.

Αυτό, όπως είπε, “αποδεικνύει την κρίση της ακρίβειας”, την οποία αντιμετωπίζει το 95% των Ελλήνων. Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Χατζηθεοδοσίου τόνισε την ανάγκη λήψης δραστικότερων μέτρων από την κυβέρνηση, ιδιαίτερα στο πεδίο της καταπολέμησης της αισχροκέρδειας, η οποία φαίνεται ότι συνεχίζεται.

”Είναι θέμα πολιτικής βούλησης. Η κυβέρνηση μπορεί να βάλει πλαφόν στις τιμές ή ακόμη και να απαγορεύσει την εισαγωγή κάποιων προϊόντων όταν κάποιες πολυεθνικές θεωρούν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν στη χώρα μας”, ανέφερε χαρακτηριστικά.

Υπογράμμισε ακόμη τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις λόγω της ακρίβειας, γεγονός που, όπως είπε, αποτυπώνεται και στα στοιχεία της ΑΑΔΕ, σύμφωνα με τα οποία, αυξάνονται τα χρέη τόσο στην εφορία όσο και στα ασφαλιστικά ταμεία.

Πάντως ανησυχητικό είναι το μήνυμα για την πορεία των τιμών τους επόμενους 1-2 μήνες καθώς καταγράφεται νέα αύξηση του Δείκτη Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία. Συγκεκριμένα το Μάρτιο σημειώθηκε αύξηση 1,3% στις τιμές των εισαγομένων προϊόντων, πρώτων υλών και εφοδίων, καθώς οι τιμές εισαγωγών παρουσιάζουν αύξηση. Κι αυτό την ώρα που το Μάρτιο 2023 ο Δείκτης αυτός είχε μείωση 12,7% που κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών το 2023 με το 2022.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση αυτή στον λεγόμενο «εισαγόμενο πληθωρισμό» οφείλεται:

α. Στην αύξηση του δείκτη τιμών εισαγωγών από χώρες εκτός ευρωζώνης κατά 2,3%, και

β. Στη μείωση του δείκτη τιμών εισαγωγών από χώρες ευρωζώνης κατά 0,7%.

Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 1,3% τον Μάρτιο 2024 σε σύγκριση με τον δείκτη του Φεβρουαρίου 2024, έναντι μείωσης 2,7% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2023.

Θετικό είναι πάντως ότι, παρά την αύξηση του Γενικού Δείκτη Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία (σύνολο αγοράς κατά 1,3%) σημειώνονται μειώσεις στον κλάδο της Βιομηχανίας Τροφίμων (-2,7%), στη Χαρτοποιία και κατασκευή χάρτινων προϊόντων (-3,0%), στην Παραγωγή βασικών μετάλλων (-4,9%) και στην Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού (-17,7%). Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξουν εκ νέου εισαγόμενες πληθωριστικές πιέσεις, αλλά ο κλάδος διατροφής τυποποιημένων-βιομηχανοποιημένων ειδών δείχνει τάσεις αποκλιμάκωσης, που θα πρέπει να φτάσουν και στις τιμές καταναλωτή.

Γιώργος Αλεξάκης#ακρίβεια #ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ #Τιμές #ευρωεκλογές