Πλαστικά καλαμάκια, κακουργήματα και υποκρισία

Αγαπητέ αναγνώστη, σήμερα θα σου διηγηθώ μια ιστορία για ένα καλαμάκι και μέσα από αυτή θα δούμε βήμα βήμα γιατί αυτή η χώρα και η κοινωνία θα καταρρεύσουν με μαθηματική ακρίβεια αν δεν αλλάξουμε.

Ήταν η 27η Μαρτίου του 2019 και στο Στρασβούργο συγκαλείται η ολομέλεια της Ευρωβουλής για ένα αρκετά ενδιαφέρον θέμα προς ψήφιση. Η τεράστια πλειοψηφία των Ευρωβουλευτών (560 υπέρ και μόλις 35 κατά), ψηφίζει την Οδηγία 2019/904 για τα πλαστικά μιας χρήσης και λίγες μέρες μετά γίνεται επικύρωση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η χώρα μας καλείται να υιοθετήσει, όχι μια Οδηγία που

νομοθέτησαν οι ”χαρτογιακάδες” των Βρυξελλών, αλλά μια πρωτοβουλία που υπερψηφίστηκε με συντριπτική πλειοψηφία και από τους Έλληνες ευρωβουλευτές. Άρα, ο Έλληνας πολίτης έχει εκπροσωπηθεί στον ύψιστο και πιο δημοκρατικό βαθμό που μπορεί να υπάρξει.

Λίγο αργότερα, η χώρα μας υιοθετεί την Οδηγία με τον Νόμο 4736/2020, ο οποίος όρισε τις κατηγορίες πλαστικών (π.χ. πλαστικά καλαμάκια) που θα απαγορευόταν η διάθεσή τους, ενώ έδινε τη δυνατότητα να συνεχιστεί η χρήση τους μέχρι εξάντλησης των αποθεμάτων, αλλά όχι πέρα από 10 μήνες από την έναρξη εφαρμογής της πρόβλεψης, δηλαδή όχι πέρα από τις 3.5.2022. Εκτός από αυτό, για άλλες κατηγορίες πλαστικών προϊόντων, όπως τα κυπελλάκια για ποτά ή τους περιέκτες τροφίμων, θα άρχιζε σταδιακά η μείωσή τους, προκειμένου να επιτευχθούν συγκεκριμένοι στόχοι. Γιατί ο νομοθέτης θεώρησε ότι θα του πέσει ο ποπός του Έλληνα αν χάσει το πλαστικό του καλαμάκι, ταυτόχρονα με το κυπελλάκι. Χάσαμε τη μισή Κύπρο και δεν κάναμε κάτι, αλλά ο νομοθέτης φοβήθηκε τα πρωινά νεύρα του λαού αν ταυτόχρονα του κόψεις και το πλαστικό καλαμάκι και το πλαστικό κυπελλάκι…

Αφού αναφερθήκαμε στους νόμους και τα ”βαρετά” (αλλά τόσο σημαντικά για να έχουμε την πλήρη εικόνα), πάμε να δούμε τι γίνεται σήμερα. Πέντε χρόνια μετά, δεν υπάρχει μέρος της ελληνικής επικράτειας που να μην μπορείς να βρεις πλαστικά καλαμάκια αν θελήσεις. Σε πολλά σημεία μάλιστα, προκλητικά συνεχίζουν οι καφετέριες να διαθέτουν, παρανόμως, ΜΟΝΟ πλαστικά. Πιείτε μια γουλιά καφέ πριν συνεχίσετε, γιατί μόλις ξεκινήσαμε.

Ευθύνες Πολιτείας

Το άνωθεν παράδειγμα δείχνει ξεκάθαρα πώς η Πολιτεία (κυβέρνηση και αντιπολίτευση) δεν πιστεύει στην προστασία του Περιβάλλοντος. Αν πίστευε, θα έπρεπε να πει ότι αφού η ΕΕ μας υποχρεώνει για κάτι, εμείς θα πάμε ένα βήμα παραπέρα και θα εφαρμόσουμε ένα ακόμη πιο αυστηρό πλαίσιο, γιατί η Ελλάδα είναι οι όμορφες ακτές, οι θάλασσες και το περιβάλλον μας. Ελλάδα είναι η υγεία του πληθυσμού και η διατήρηση της πανίδας μας, που πρέπει να κρατήσουμε μακριά από μικροπλαστικά. Η πολιτεία, αντιθέτως, είπε για ακόμη μια φορά στον πολίτη: ”Μας το επιβάλλει η ΕΕ, εμείς δε φταίμε…”.

Για ακόμη μια φορά έκλεισε το μάτι και είπε ότι εγώ δε θέλω να το εφαρμόσω, αλλά αναγκάζομαι, γιατί μου το επέβαλαν ”από πάνω/απέξω”. Για να γίνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα, για ακόμη μια φορά η Πολιτεία θέσπισε ένα χαράτσι, αυτή τη φορά για τα πλαστικά που δεν απαγόρευσε (π.χ. τα κυπελλάκια που αναφέρθηκαν νωρίτερα). Συγκεκριμένα, ο καταναλωτής υποχρεούται να πληρώνει το περιβαλλοντικό τέλος, το οποίο είμαι σίγουρος ότι δεν αποδίδεται από την πλειονότητα των επιχειρήσεων, ή στην καλύτερη των περιπτώσεων πηγαίνει στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, για να χρηματοδοτήσει δράσεις για την ευαισθητοποίηση...και κάπου εδώ σταματάω για να μην αρχίσουμε να γελάμε, ή να κλαίμε.

Σα να μην έφτανε αυτό, η Πολιτεία δεν εφήρμοσε αυστηρούς ελέγχους. Αρκέστηκε σε επικοινωνιακά σόου τις πρώτες εβδομάδες και σας βάζω στοίχημα ότι η αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης για τους ελέγχους (η ΔΙ.Μ.Ε.Α), πίνει σήμερα καφέ με πλαστικό καλαμάκι. Οριακά, θα έβαζα το χέρι μου στη φωτιά για αυτό.

Ωστόσο, οι ευθύνες παραμένουν και ας εξετάσουμε τις πιο σοβαρές πλευρές του θέματος, οι οποίες ίσως να συνδέονται ακόμα και με πράξεις κακουργηματικού χαρακτήρα. Η ελληνική αγορά κατακλύζεται από πλαστικά καλαμάκια τα οποία απαγορεύονται, επομένως έχουμε τα εξής δύο ενδεχόμενα:

1. Υπάρχουν άνθρωποι/εταιρείες στην Ελλάδα που παράγουν και διαθέτουν πλαστικά καλαμάκια. Παράνομα!

2. Υπάρχουν άνθρωποι/εταιρείες που εισάγουν και εκτελωνίζουν πλαστικά καλαμάκια από το εξωτερικό και τα διαθέτουν στην ελληνική αγορά. Παράνομα!

Τα πλαστικά καλαμάκια που καταναλώνουμε δε δημιουργούνται από το τίποτα. Ωστόσο, μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τα έγγραφα που συνοδεύουν αυτές τις συναλλαγές ως ”τίποτα”, καθώς σε κανένα παραστατικό δεν μπορεί να αναφέρεται αγοραπωλησία προϊόντων που απαγορεύεται η διάθεσή τους! Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση του εκτελωνισμού. Είτε οι εισαγωγές γίνονται συνεχώς κάτω από τη μύτη των διωκτικών αρχών, είτε…

Μέσω αυτής της διαστρέβλωσης, καταλαβαίνουμε ότι κάθε μέρα πραγματοποιούνται συναλλαγές με μαύρα χρήματα, χωρίς παραστατικά, χωρίς να αποδίδεται ΦΠΑ, φόρος εισοδήματος κ.λπ., καθώς δεν μπορεί να εκδοθεί τιμολόγιο για την πώλησή τους. Αυτές οι συναλλαγές εμπίπτουν στο πλαίσιο του Νόμου 4816/2021, για την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, και προβλέπει αυστηρές ποινές. Είτε λοιπόν οι καφετέριες γεννάνε εκατομμύρια πλαστικά καλαμάκια κάθε ημέρα, είτε οι ελεγκτικοί μηχανισμοί πρέπει να εντατικοποιήσουν τους ελέγχους.

Το τελευταίο διάστημα μάλιστα, έχουν αρχίσει να κυκλοφορούν επαναχρησιμοποιούμενα καλαμάκια, που ναι μεν κάποια είναι νόμιμα (αυτά που έχουν πιστοποιητικά επαναχρησιμοποίησης), τα περισσότερα όμως διακινούνται με πλαστά ή και καθόλου πιστοποιητικά (κάτι που δύσκολα αποδεικνύεται). Να σημειώσουμε βέβαια ότι επαναχρησιμοποιούμενα είναι μόνο στον τίτλο γιατί καμία καφετέρια, καμία επιχείρηση, και κανένας καταναλωτής δεν πλένει το καλαμάκι για να το χρησιμοποιήσει ξανά. Ειδικά, στα επαναχρησιμοποιούμενα καλαμάκια που είναι συσκευασμένα 1-1, μόνο γέλιο προκαλεί το επιχείρημα ότι πλένονται και επαναχρησιμοποιούνται... Φυσικά... Ο πελάτης το παίρνει σπίτι του και το χρησιμοποιεί στον επόμενο καφέ του… Με λίγα λόγια, αν συνεχιστεί αυτή η τάση, θα καταλήξουμε να επιβαρύνουμε το περιβάλλον με περισσότερο πλαστικό από ό,τι το 2019, μιας και τα πιστοποιημένα επαναχρησιμοποιούμενα καλαμάκια έχουν συγκριτικά διπλάσιο έως τριπλάσιο βάρος από τα κλασικά πλαστικά. Θα μολύνουμε το περιβάλλον περισσότερο από ότι το 2020, αλλά θα είμαστε νομότυποι...

Θα ήθελα να θίξω και το σκέλος ότι η Πολιτεία δε φρόντισε να προστατεύσει τους καταναλωτές ελέγχοντας ποια χάρτινα καλαμάκια είναι ασφαλή να χρησιμοποιούνται, δηλαδή καλαμάκια χωρίς PFA’s, ή καλαμάκια που δεν έχουν φτιαχτεί από ανακυκλωμένο χαρτί και όχι η πλειοψηφία των εισαγόμενων τα οποία επικαλύπτονται με βερνίκι για να μη φεύγει το μελάνι και παρόλα αυτά το μελάνι ξεβάφει στο νερό και κάνει τα καλαμάκια να έχουν μηδενική αντοχή. Αλλά αν το κράτος δεν ασχολείται με κακουργήματα, σιγά που θα ασχοληθεί με την υγεία του πολίτη.

Ευθύνες Πολιτών

Είδαμε αρχικά τα τεράστια λάθη του κράτους, αλλά πάμε να δούμε και το ρόλο μας; Το κράτος δεν μπορεί να βρίσκεται σε κάθε μέρος της Ελλάδος και να κόβει πρόστιμα. Όταν εμείς συνεχώς πιέζουμε το μαγαζάτορα να μας δώσει (με νεύμα στο μάτι) ”από τα καλά καλαμάκια που έχει κάτω από τον πάγκο”, τότε αναρωτιέμαι τι περιμένουμε από το έρμο το κράτος. Αν ο Έλληνας πολίτης δεν μπορεί να ξεβολευτεί για...ένα καλαμάκι, άραγε ποια η τύχη ενός πολεοδομικού, ενός φορολογικού, ενός ασφαλιστικού ή οποιουδήποτε άλλου μεταρρυθμιστικού νομοσχεδίου; Αν ο επιχειρηματίας από την άλλη, δε θέλει να πληρώσει το τεράστιο ποσό των … 2 ευρώ στα 1.000 καλαμάκια (ή 0,002 ευρώ / καλαμάκι!!!), πόσο τελικά σέβεται τον πελάτη του;

Πώς δεχόμαστε οι πολίτες να παρανομούμε ακόμα και στο πιο ήσσονος σημασίας νομοσχέδιο, αντί να πούμε: Dura Lex, Sed Lex (Σκληρός νόμος, αλλά νόμος); Αν παραβιάζουμε ακόμα και τους νόμους που ψηφίστηκαν με σχεδόν απόλυτη σύμπνοια και δημοκρατική εκπροσώπηση, τι τύχη έχει ένας πολιτικός να μας πει αύριο την αλήθεια και εμείς να τον ακούσουμε; Άρα, μήπως οι συμπεριφορές μας οδηγούν στο φαύλο κύκλο της εκλογής πολιτικών που συχνά τους κοσμούμε με χαρακτηρισμούς όπως: ”κλέφτες”, ”ψεύτες’”, ”απατεώνες” κτλ, γιατί πολύ απλά εμείς είμαστε έτσι;

Πάμε και στην κατακλείδα σιγά σιγά, ξεκινώντας από το ειδικό και οδεύοντας στο γενικό.

Στο άρθρο αυτό δε μιλάμε για τα καλαμάκια, αλλά μιλάμε για μια κοινωνία που αρμενίζει εντελώς στραβά.

Πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκε από τον Υπουργό Υγείας ότι διαγράφονται τα πρόστιμα που είχαν επιβληθεί σε ηλικιωμένους που δεν είχαν εμβολιαστεί την περίοδο της πανδημίας.

Πριν μια εβδομάδα το ΣτΕ έβαλε μπλόκο στο Ν.Ο.Κ. που έδινε μπόνους σε όσους έχτιζαν, μη υιοθετώντας περιβαλλοντικά πρότυπα και κέρδιζαν μπόνους δόμησης με το σκεπτικό ότι ξεχείλωναν το νόμο, ενώ ζούμε στη χώρα που κανένα σπίτι δεν έχει κατεδαφιστεί αν και υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες αυθαίρετα.

Πριν μια εβδομάδα ο Δήμαρχος Αθηναίων (που θεωρητικά έχει και περιβαλλοντικές ανησυχίες…) διέγραψε προστιμα για αφισοκόλληση του ΚΚΕ (μ-λ), αντί να επιβάλλει ακόμη πιο αυστηρά.

Πριν λίγους μήνες δεκάδες χιλιάδες παράνομοι μετανάστες νομιμοποιήθηκαν μέσα σε μια νύχτα αντί να….απελαθούν.

Ο ΔΕΔΔΗΕ ανακοίνωσε ότι για τις ρευματοκλοπές και τις απώλειες του δικτύου του 2021 και του 2022, το κόστος αναμένεται να μετακυληθεί στους καταναλωτές, στα τιμολόγια του Μαΐου. Αντί τιμωρίας, οι συνεπείς θα εξοφλήσουν τους λογαριασμούς όσων κλέβουν...

Η λίστα είναι ανεξάντλητη, αλλά θέλω να σας κάνω ένα ερώτημα. Αν είστε ένας πολίτης που δεν κλέβει τη ΔΕΗ, έχει πληρώσει πρόστιμο επειδή δεν έκανε εμβόλιο, έχτισε όπως προέβλεπε ο νόμος και τέλος, έχει επιχείρηση με καφέ και ξοδεύει λεφτά να αγοράζει καλά καλαμάκια γιατί σέβεται τον πελάτη του και διαβάζει τα παραπάνω, τότε πώς θα νιώσει; Δεν είναι σαν να σου λέει το κράτος ότι αν είσαι νομοταγής είσαι ταυτόχρονα κουτός; (Το θέτω κομψά)

Όταν φτιάχναμε το ντοκιμαντέρ Citizend, το 2014, θυμάμαι τον κ. Χαρίδημο Τσούκα να λέει: ”βολευτήκαμε στη μικροδιαφθορά και την ανοχή. Η πολιτική ελίτ έκλεινε το μάτι στη μικροδιαφθορά των απο κάτω και εμείς κλείναμε το μάτι στη μικροδιαφθορά των από πάνω”.

Άραγε μάθαμε κάτι από τα Μνημόνια; Άραγε υπάρχει ελπίδα αυτή η κοινωνία να αλλάξει και να ζήσει ή είμαστε και πάλι καταδικασμένοι σε λίγα χρόνια να ζήσουμε μια νέα χρεοκοπία; Τουλάχιστον θα έχουμε ένα φρέντο εσπρέσσο με πλαστικό καλαμάκι στο δεξί μας χέρι όταν θα λέμε πόσο αλήτες είναι αυτοί οι πολιτικοί που κοιτάνε το συμφέρον τους και…όχι το καλό της Ελλάδος όπως ο απλός μεροκαματιάρης και νομοταγής πολίτης…. Στην υγειά σας.

Υ.Γ. Το αγαπημένο μου παράδειγμα το αφήνω για το τέλος. Το ΥΠΕΘΑ έχει ζητήσει εδώ και χρόνια τη μεταφορά της κύριας δύναμης των Πεζοναυτών από τον Βόλο σε εγκαταστάσεις του Ναυτικού στο Σκαραμαγκά. Οι τοπικοί βουλευτές όλων των κομμάτων και οι πολίτες έκαναν τα πάντα αυτό να μη συμβεί και το κατάφεραν. Μπορεί να χάσουμε το μισό Αιγαίο, να πεθάνουμε από καρκίνο, να χρηματοδοτούμε τη μαφία με κάθε καφεδάκι μας, να καταστρέφουμε το περιβάλλον της χώρας και το μέλλον των παιδιών μας…αλλά τουλάχιστον θα πίνουμε έναν φρέντο εσπρέσσο σε πλαστικό ποτήρι, να ξεχνάμε την πραγματικότητα που φτιάξαμε.