Σε τι «διαφέρει» η τακτική Ολγκίν για επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό

Το Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων και Υποθέσεων Ασφάλειας , μια δεξαμενή σκέψης στις διεθνείς σχέσεις δημοσίευσε χθες μια ανάλυση αναφορικά με τις προσπάθειες επανέναρξης του διαλόγου στο Κυπριακό. Το άρθρο με τίτλο «Reviving Peace Talks in Cyprus: Diplo­matic Innovation and the New UN Envoy» υπογράφει ο Erol Kaymak, ο οποίος διδάσκει σε πανεπιστήμιο του ψευδοκράτους .

Διαβάστε επίσης:

Συγκεκριμένα για τις πρωτοβουλίες της απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ και την τακτική που ακολουθεί σημειώνει: 

«Βασιζόμενη στις εμπειρίες της από την ειρηνευτική διαδικασία της Κολομβίας, η Ολγκίν  προσφέρει μια νέα προσέγγιση στις ειρηνευτικές προσπάθειες στην Κύπρο καθώς άρχισε την προσπάθειά της για μια συμμετοχική και χωρίς αποκλεισμούς διαδικασία».

«Κατά την πρώτη της επίσκεψη στο νησί, συναντήθηκε όχι μόνο με τους Κύπριους ηγέτες, αλλά και με ομάδες της κοινωνίας των πολιτών. Συνοδεύεται επίσης από συμβούλους με πείρα σε άλλες ειρηνευτικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένης αυτής της Βόρειας Ιρλανδίας όπου η κοινωνία των πολιτών διαδραμάτισε ρόλο. Αντί να πλαισιώνει την αναζήτηση κοινού εδάφους ως δυαδικό στοιχείο μεταξύ «ομοσπονδίας» και «δύο κρατών», η αλληλεπίδρασή της με τις ομάδες της κοινωνίας των πολιτών ενισχύει τη διάκριση μεταξύ μιας αμοιβαία επωφελούς ειρήνης και ενός μη βιώσιμου status quo». 

«Κατά την άφιξή της στο νησί, έλαβε μια κοινή επιστολή από εξέχουσες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που εξέφρασαν την υποστήριξή της για μια συνολική διευθέτηση, υπογραμμίζοντας ότι «αυτή τη φορά [οι διαπραγματεύσεις] πρέπει να είναι διαφορετικές» καθώς χρειάζονται μια σταδιακή, ουσιαστική και προσανατολισμένη στα αποτελέσματα προσέγγιση , μηχανισμούς επίλυσης αδιεξόδων και σαφή επικοινωνία για τις συνέπειες που θα προέκυπταν από μια άλλη αποτυχία».

«Η αρχή του ΟΗΕ ότι ‘’τίποτα δεν συμφωνείται μέχρι να συμφωνηθούν όλα» μπορεί να ενισχύσει τη δημιουργικότητα, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αδιέξοδο. Το σχέδιο Ανάν και η διαδικασία Crans Montana χρησιμεύουν ως παραδείγματα προηγούμενων αποτυχιών. Η έμφαση της Holguín στην ευρύτερη συμμετοχή θα μπορούσε να διευκολύνει τη διπλωματική καινοτομία και να χρησιμεύσει ως backstop στα αδιέξοδα. Μια διαδικασία που δημιουργεί σταδιακές διαπραγματεύσεις, προθεσμίες και διασφαλίσεις έναντι της αέναης παύσης θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκάλυψη κοινού εδάφους’’.

Η γεωπολιτική σημασία της Κύπρου 

«Οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Γάζα υπογραμμίζουν την περιφερειακή σημασία της Κύπρου. Η βάση της Βρετανικής Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας (RAF) στο Ακρωτήρι - μια περιοχή κυρίαρχης βάσης εκτός της δικαιοδοσίας της RoC - έπαιξε ρόλο στις αεροπορικές επιδρομές εναντίον θέσεων των Χούθι στην Υεμένη, υπογραμμίζοντας τη στρατηγική και στρατιωτική σημασία της Κύπρου. Παρά το ανεπίλυτο Κυπριακό, οι δυτικοί σύμμαχοι έχουν επίσης κληθεί να ενισχύσουν τους δεσμούς με την ΚΔ, όπως φαίνεται σε ένα μνημόνιο κατανόησης μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΚΔ που στοχεύει στην ενίσχυση της στρατηγικής συνεργασίας».

«Ομοίως, η Γερμανία έχει τονίσει τη δέσμευσή της για την καλλιέργεια των σχέσεων με την ΚΔ. Η επίσημη επίσκεψη του Γερμανού Ομοσπονδιακού Προέδρου Frank-Walter Steinmeier στην Κύπρο τον Φεβρουάριο του 2024 είχε συμβολική σημασία τόσο σε διμερές όσο και σε περιφερειακό πλαίσιο. Επιπλέον, η γερμανο-κυπριακή αμυντική συνεργασία φαίνεται στη Γερμανία να εγκρίνει την παράδοση ελικοπτέρων στην Κύπρο».

«Ωστόσο, αυτές οι διμερείς συνδέσεις μπορεί να έχουν την ακούσια συνέπεια της ενίσχυσης της στρατηγικής επιρροής της Τουρκίας στη βόρεια Κύπρο. Αξιοποιώντας τη γεωγραφική θέση του νησιού, η Τουρκία σχεδιάζει να κατασκευάσει ναυτικές βάσεις στη χερσόνησο της Καρπασίας και το αεροδρόμιο Λευκονοίκου  έχει αναβαθμιστεί για να φιλοξενεί καλύτερα τουρκικά drones».

«Η στρατηγική της Τουρκίας για αναβάθμιση  του καθεστώτος της συνδέεται με την επιδίωξη των θαλάσσιων συμφερόντων της με βάση τη μοναδική ερμηνεία της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) που δεν αναγνωρίζει τα δικαιώματα των νησιών να δημιουργούν αποκλειστικές οικονομικές ζώνες (ΑΟΖ). Αυτή η προσέγγιση έρχεται σε αντίθεση με τις περιφερειακές συμφωνίες για τις ΑΟΖ που η Κύπρος έχει διαπραγματευτεί με γειτονικές χώρες».

«Η ασημένια γραμμή αυτής της διαφωνίας είναι ότι η παύση των γεωτρήσεων στη θάλασσα άνοιξε την πόρτα για την έναρξη των συνομιλιών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και το "Mavi Vatan" δεν αναφέρεται στο έγγραφο εξωτερικής πολιτικής "Century of Türkiye". Ωστόσο, αυτή η παρούσα φάση ελληνοτουρκικής προσέγγισης αποκλείει την Κύπρο».